Początki szkoły na Podklasztorzu
Szkoła na Podklasztorzu ma długą historię, pierwsze wzmianki o nauczaniu czy opiece instytucjonalnej datują się na ostatnie lata osiemnastego wieku, tj. czasy porozbiorowe. Dość obszerne opracowanie rozwoju szkolnictwa na tych ziemiach opisała p. Katarzyna Myszkowska w książce „Sulejów historyczny historię tworzą (nie) zwykli ludzie i (nie) przeciętne wydarzenia”. Również p. Krzysztof Bojarczuk w broszurce wydanej przez Stowarzyszenie Sulejów Turystyczny pt. „Tamci ludzie, tamte czasy” Zeszyt nr 2 z serii Biblioteka Sulejowska Sulejów 2017 podaje informacje dotyczące rozwoju szkolnictwa w Sulejowie.
Sulejów dzieli na dwie części płynąca przez miasto rzeka Pilica- lewobrzeżna część położona była w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego, a prawobrzeżna część w powiecie opoczyńskim województwa sandomierskiego. Taki podział został usankcjonowany około 1370 roku, z chwilą powstania województw i powiatów. W II połowie XVIII wieku przesunięto ją na strumyk Radońka, a klasztor cysterski stanowił odrębną jednostkę osadniczą. W latach 1792 – 1809 na Pilicy przebiegała granica państwowa między Prusami i Austrią. Dopiero po wojnach napoleońskich, gdy okoliczne ziemie znalazły się pod zarządami Rosji rząd carski przejął także opactwo cysterskie. W 1845 roku zlikwidowano gubernię kaliską tworząc dużą gubernię warszawską, teraz Sulejów należał do powiatu piotrkowskiego i guberni warszawskiej.
Po wojnie osiedle Podklasztorze było wsią, która na mocy ustawy terytorialnej w 1977 roku została włączona do Sulejowa.
Informacje z opracowania Krzysztofa Bojarczuka w pt. „Tamci ludzie, tamte czasy” Zeszyt nr 2 z serii Biblioteka Sulejowska Sulejów 2017 s.9-10
„Sulejów historyczny historię tworzą (nie) zwykli ludzie i (nie) przeciętne wydarzenia” Katarzyna Myszkowska, Sulejów 2018, Wydawca Gmina Sulejów rozdział Szkolnictwo s. 142 -147
Sulejów historyczny autorstwa K.Myszkowskiej podaje, że nie zachowały się piśmienne daty powstania szkoły w Sulejowie, jednak w 1793 roku w dokumentach wymienia się jednego świeckiego nauczyciela mieszkańca Sulejowa. K.Myszkowska powołuje się na informację zawartą w lustracji gospodarki miasta Sulejowa, iż „od czasu zmiany rządu pruskiego nauczyciela nie było przez kilka lat”.
Komisja Edukacji Narodowej powstała po drugim rozbiorze Polski miała na celu rozszerzanie systemu oświaty na ziemiach polskich, jednak jej działalność przerwał trzeci rozbiór Polski.
III rozbiór Polski podzielił Sulejów na część pruską lewobrzeżną i austriacką prawobrzeżną, podział ten utrzymał się do 1977roku, kiedy włączono Podklasztorze do miasta Sulejowa.
Zaborca poddawał społeczność polską zamierzonej germanizacji, temu miała służyć sieć szkół ludowych z odpowiednim programem. W 1805 roku w powiecie piotrkowskim działały dwie szkoły elementarne, jedna z nich w Sulejowie. Wraz z upadkiem rządu pruskiego sulejowska szkoła została zlikwidowana przez Komisję Wyznań i Oświecenia Publicznego, która uznała ją za niepotrzebną. Wobec tego obowiązki prowadzenia szkoły elementarnej przejęli cystersi, którzy prowadzili już dotąd szkołę podwydziałową, czyli wyższą elementarną.
Zakonnicy prowadzili szkołę w murach opactwa i pełnili funkcję nauczycieli. Według danych z 1817 roku uczęszczało do niej 50 uczniów, którzy byli podzieleni na 6 klas, mogli także korzystać z mieszkań na terenie obiektu. Nie do końca wiadomo, jakich przedmiotów nauczali cystersi. Szkoła pełniła funkcję szkoły elementarnej i z całą pewnością uczono w niej alfabetu, katechizmu, arytmetyki i łaciny. Ponadto cystersi dbali o rozwój fizyczny uczniów, nakazując im codzienne ćwiczenia fizyczne. Przyuczali młodzież z zakresu obrony wojskowej, którzy strzelając z narożnych baszt uczyli się musztry z ogniem.
Po kasacie zakonu cystersów 1819r., zlikwidowano także szkołę elementarną prowadzoną przez zakonników. Do 1820 roku w Sulejowie nie istniała żadna szkoła.
Dalszy przebieg rozwoju szkolnictwa na terenie Sulejowa i terenów przyległych znajdziemy na stronach 144 – 147. Na stronie 147 zamieszczony jest wykaz szkół w latach 1795 - 1918. Obok Szkoły wyższej elementarnej przy opactwie cystersów jest wymieniona data 1795 – 1819.
W rozdziale Tymczasem w budynkach opactwa na stronie 163 jest opisany pożar, który wybuchł w zabudowaniach w 1847 roku oraz jego skutki. To, co pozostało nietknięte przez ogień, to budynki mniejszej rangi, baszty, brama wjazdowa, mieszkania młodzieży uczącej się w szkole, a prowadzonej przez księży Cystersów.
W podanej wcześniej pozycji jest jeszcze informacja dotycząca siostry Klary, która w1856r. w budynkach klasztornych prowadziła Dom Ochrony dla sierot (strony 163-164).
Na Podklasztorzu szkoła istniała przed drugą wojną światową, tutaj uczniowie kończyli klasy I-III, do czwartej uczęszczali do Sulejowa. Wielu starszych mieszkańców osiedla, wsi Owczary wspominało te czasy nauki.
Opublikowano: 20 września 2019 16:45
Kategoria: Historia szkoły
Wyświetleń: 2637